علائم هشدار دهنده گرفتگی عروق
وظیفه شریانها یا عروق (همان رگ)، رساندن خون اکسیژن دار به قسمتهای مختلف بدن است. هنگامی که این رگهای خونی سالم هستند، دیوارههای داخلیِ صاف و هموار دارند که اجازه میدهد تا خون به راحتی جریان پیدا کند.
اما وقتی پلاکهای خونی (رسوب کلسترول و چربی) در داخل یا روی دیواره رگ جمع میشوند. بعد از مدتی این پلاک های خونی، سفت می شوند و باعث می شوند رگ ها تنگ می شوند. جریان خون کاهش مییابد یا کاملاً متوقف میشود. در نهایت جریان خون به بقیه اندام های بدن نمی رسد.
علائم هشدار دهنده گرفتگی عروق یا تصلب شرایین، شامل پا درد و درد قفسه سینه است. علائم گرفتگی شریانها، وابسته به قسمتی از بدن است که عروق آن باریک یا مسدود شدهاند. علائم گرفتگی عروق قلب نیز، علائم ویژهای هستند که باید جدی گرفته شده و درمان شوند.
متأسفانه، هیچ علائم مشخصی با شروع تشکیل پلاکها ظاهر نمیشود. اما هنگامی که شریان شروع به تنگ شدن میکند، علائم کم کم بروز میکنند. شدت و محل تنگی و انسداد عروق، تعیین کننده علائم هشدار دهندهای هستند که فرد تجربه میکند. در این مقاله با کار شما همراه باشید تا تمام جوانب گرفتگی عروق قلب را بررسی کنیم و در شناخت علائم آن به شما کمک کنیم. ما قصد داریم همه چیز را به زبان ساده توضیح دهیم و تا حد ممکن از اصطلاحات پزشکی پیچیده استفاده نخواهیم کرد.
بیماری عروق کرونری
عروق کرونری در واقع رگهایی هستند که خون، اکسیژن و مواد مغذی لازم را به قلب می رسانند. می بینید که چه وظیفه مهمی را برعهده دارند و وجود آنها چقدر حیاتی است؟!
بیماری عروق کرونر، هنگامی ایجاد میشود که این رگهای خونی اصلی که قلب را تغذیه میکنند، دچار آسیب و نارسایی شوند. عارضه به این شکل ایجاد میشود که رسوبات حاوی کلسترول که پلاک نام دارند، در عروق کرونر رسوب میکنند. در کنار این، وجود التهاب نیز در بوجود آمدن انسداد عروق کرونر نقش دارد.
تجمع پلاک میتواند این عروق را تنگ کرده و با کاهش جریان خون به قلب، علائم گرفتگی عروق قلب ایجاد می شود. کاهش جریان خون ممکن است باعث درد قفسه سینه (آنژین)، تنگی نفس و عوارض دیگری شود. انسداد کامل عروق، میتواند سکته قلبی را به دنبال داشتهباشد.
بیماری عروق کرونری اغلب در طول چند دهه ایجاد میشود. بنابراین ممکن است تا زمانی که فرد دچار انسداد شدید عروق یا حمله قلبی نشود، علائم خاصی نداشتهباشد. اما میتوان برای جلوگیری و درمان بیماری گرفتگی عروق قلب، سریعتر اقدام کرد. سبک زندگی سالم، در این زمینه بهترین راه است.
گرفتگی عروق کرونر، قلب را تحت تأثیر قرار میدهد
اگر عروق کرونر تنگ و باریک شوند، نمیتوانند خون غنی از اکسیژن را به اندازه کافی به قلب برسانند. کاهش خون رسانی به ویژه زمانی رخ میدهد که ضربان قلب به علت فعالیتهای ورزشی افزایش مییابد. در ابتدا، کاهش جریان خون ممکن است هیچ علائمی را ایجاد نکند. اما با ادامه تجمع پلاکها در رگهای کرونری، ممکن است علائم گرفتگی عروق قلب به شرح زیر ظاهر شوند:
- درد یا فشار در قفسه سینه(آنژیا)
ممکن است که فرد در قفسه سینه خود، احساس فشار یا گرفتگی کند. درست مثل این که شخصی روی قفسه سینه اش ایستاده باشد. این درد با نام آنژین، معمولاً در قسمت میانی یا چپ قفسه سینه احساس میشود. آنژین معمولا به علت استرس فیزیکی یا روانی به وجود میآید. درد در اغلب موارد، به طور موقت حس میشود و ظرف چند دقیقه پس از پایان فعالیت استرس زا از بین میرود. در بعضی افراد به ویژه خانمها، درد ممکن است مختصر و تیز باشد و در گردن، بازو یا پشت وجود داشتهباشد.
درد به اشکال زیر نیز ممکن است احساس شود:
- گردن درد
- درد پشت
- درد بازوها
- درد در شانهها
- درد فک و گلودرد
درد با فعالیت بدنی، بدتر میشود و در هنگام استراحت فروکش میکند. این نوع درد در قفسه سینه، میتواند به دنبال استرس عاطفی و فشار روانی ایجاد شود.
- تنگی نفس
اگر قلب نتواند مقدار خون کافی برای تأمین نیازهای بدن را پمپاژ کند، ممکن است فرد دچار تنگی نفس و خستگی مفرط پس از انجام فعالیتها شود.
- سکته یا حمله قلبی
شریان کرونری که کاملاً مسدود شده باشد، باعث حمله قلبی خواهد شد. نشانههای رایج حمله قلبی شامل احساس فشار بسیار شدید در قفسه سینه، درد در شانه یا بازو و گاهی اوقات تنگی نفس و تعریق است. علائمی مانند درد گردن یا فک، در خانمها تا حدودی بیشتر از آقایان است. ممکن است خانمها علائم دیگری مانند تنگی نفس، خستگی و حالت تهوع نیز داشتهباشند. اما سکته قلبی، گاهی به شکلی اتفاق میافتد که هیچ گونه علائم گرفتگی عروق قلب وجود ندارند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر فکر میکنید دچار حمله قلبی شدهاید، بلافاصله با شماره اورژانس محلی خود تماس بگیرید. اما اگر به خدمات فوریتهای پزشکی دسترسی ندارید، از کسی بخواهبد شما را سریعا به نزدیکترین بیمارستان ببرد.
اگر دو روش ذکر شده ممکن نبود، آخرین راه حل این است که خودتان رانندگی کنید و به بیمارستان بروید.
اگر دارای فاکتورهای خطر برای بیماری عروق کرونر (مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، مصرف دخانیات، دیابت، چاقی، سابقه خانوادگی زیاد در بیماریهای قلبی) هستید، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک ممکن است شما را برای یافتن علائم گرفتگی عروق قلب آزمایش کند، خصوصا اگر نشانههای تنگی شریانها را داشتهباشید.
علت گرفتگی عروق قلب چیست؟
گرفتگی عروق، به دنبال فاکتورهای خطرناک موجود در زندگی افراد ایجاد میشود. تصور میشود که آسیب به لایه داخلی عروق کرونر، گاهی اوقات حتی از اوایل کودکی آغاز میگردد.
هنگامی که دیواره داخلی شریانها آسیب میبیند، رسوبات چربی(پلاک) ساخته شده از کلسترول و سایر مواد زائد سلولی تمایل دارند در محل آسیب دیده جمع شوند. این فرآیند، آترواسکلروزیس یا سفت شدن دیواره رگها نامیده میشود. اگر پلاکها شکسته یا پاره شوند، سلولهای خونی به نام پلاکت که در انعقاد خون نقش دارند، در محل آسیب تجمع پیدا میکنند تا رگ (شریان) را ترمیم کنند. توده ایجاد شده، شریان را مسدود کرده و منجر به حمله قلبی میشود.
همان طور که گفتیم، پلاک خونی ساخته شده از کلسترول و چربی، بعلاوه کلسیم است. رژیم غذایی پر از چربی اشباع، چربیهای ترانس و نمک، در سفت شدن دیواره عروق و ایجاد گرفتگی نقش دارد. به علاوه، چندین فاکتور دیگر وجود دارند که میتوانند خطر تجمع پلاک را در رگها افزایش دهند.
سایر عوامل خطر که منجر به ایجاد گرفتگی عروق میشوند، عبارتند از:
- ابتلا به بیماری دیابت
- داشتن فشار خون بالا
- نداشتن تحرک کافی
- چاقی
- استعمال دخانیات
- مصرف الکل
- داشتن اضطراب
- داشتن زمینه ژنتیکی
- افزایش سن
- جنسیت(مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا هستند؛ اما خطر آن برای زنان بیشتر است)
با داشتن سبک زندگی سالم، میتوان فاکتورهای خطر را برطرف کرد.
روشهای جلوگیری از ابتلا به گرفتگی عروق قلب
تغییر در عادتهای زندگی که برای درمان بیماری عروق کرونری استفاده میشود، میتواند به پیشگیری از ایجاد علائم گرفتگی عروق قلب نیز کمک کند. برای بهبود سلامت قلب خود، این نکات مهم را به یاد داشتهباشید:
- سیگار کشیدن را ترک کنید.
- دیابت، کلسترول بالا و فشار خون بالا را کنترل کنید.
- ورزش کنید و تحرک کافی داشتهباشید.
- میزان نمک و چربی را در غذای خود کاهش داده و از میوهها، سبزیجات و غلات بیشتر استفاده کنید.
- وزن خود را پایین نگه دارید.
- اضطراب را در زندگی خود کاهش دهید.
سخن آخر در باب علائم گرفتگی عروق قلب
اگر علائم ذکر شده را داشتید، حتما به پزشک قلب مراجعه کنید. قلب مهمترین عضو بدن است و باید به سلامت آن به اندازه کافی توجه کنید. قبل از اینکه دیر شود و گرفتگی عروق قلب به حمله قلبی بینجامد، درمان را آغاز کنید و سبک زندگی خود را تغییر دهید.
اگر ساکن اهواز هستید می توانید به لیست پزشکان متخصص قلب اهواز در سایت کار شما مراجعه نمایید. همچنین در این وبسایت، آدرس و شماره تلفن تمامی این پزشکان در دسترس شما قرار دارد.